Eenzaamheid

Deze week was het de week van de eenzaamheid. Eerder gaf ik aan dat ik er zelf wel eens mee te maken heb gehad. Het is niet iets wat je van de daken schreeuwt. Eenzaam zijn is iets kwetsbaars. Want als je aangeeft eenzaam te zijn, zet je de deur van je hart wagenwijd open. Je laat zien wat er in je hart leeft, namelijk dat je een tekort hebt, een tekort aan verbinding, een tekort aan menselijk contact.

Eenzaam in mijn jeugd

Als kind voelde ik mij eenzaam toen wij gingen verhuizen op mijn 11e. Mijn vertrouwde omgeving van het dorp waar ik was geboren in Noord-Holland moest ik achterlaten. Mijn allerbeste vriendinnetje die ik al vanaf mijn 3e kende zag ik niet meer. We verhuisden naar een stad in Zuid-Holland. Onbekende buurt, onbekende school, onbekende mensen. Ik kwam in een klas waar ik mij niet veilig voelde en waar ik een periode werd gemeden en gepest. Wat voelde ik mij eenzaam. Echter ik  kon er nog geen woorden aan geven.

Later, rond mijn 18e voelde ik mij eenzaam omdat al mijn leeftijdsgenoten volop in het leven stonden terwijl ik in een rolstoel zat, elke dag moest revalideren en mijn droom om verpleegkundige te worden aan mijn neus voorbij zag gaan. Toch vond ik in die tijd wel andere vrienden.

In de loop van mijn leven zijn er verschillende keren geweest van eenzaamheid. Momenten dat ik geen verbinding vond waar ik het wel zocht of waar ik niet gezien werd.

Onbegrepen en onopgemerkt

Bij rondvraag om mij heen of anderen zich wel eens eenzaam voel(d)en waren er verrassend veel mensen die daar ‘ja’ op antwoorden. Wanneer dat dan was? Veel mensen hebben zich wel eens eenzaam gevoeld, juist als ze zich in een grote groep mensen bevonden. Iemand gaf aan zich eenzaam te hebben gevoeld omdat zij zich totaal niet begrepen voelde. Er waren genoeg mensen om haar heen, ze voerde gesprekken. Uiterlijk was zij totaal niet eenzaam, maar vanbinnen voelde zij zich eenzaam omdat niemand haar echt begreep. Een ander gaf aan dat hij zich soms eenzaam voelt als hij ziet dat er zoveel mensen alleen maar bezig zijn met hun mobieltje. Hij ontdekte dat mensen meer geïnteresseerd zijn in hun telefoon en alles wat zich op social media afspeelde dan dat ze interesse hebben in elkaar, ook al zijn zij fysiek aanwezig.

Eenzaamheid heeft dus lang niet altijd te maken met het niet kennen van mensen en zelfs niet van gebrek aan mensen om je heen. Bij de mensen die ik gesproken heb ging het vooral om de aandacht en de verbinding die mensen niet ervaren hebben, wat een gevoel van eenzaamheid gaf.

Een vrouw vertelde dat ze soms een enorm gevoel van leegte voelt die ze dan probeert op te vullen door anderen op te zoeken. Als er dan niemand beschikbaar is, voelt dat als een enorme eenzaamheid. Het gevoel van verlaten zijn vond zij bijna stom om te benoemen, maar ervaart zij op zo’n moment wel.

Verbinding met God – verbinding met mezelf

Ik realiseerde mij aan het begin van deze week dat eenzaamheid bijna geen rol meer speelt in mijn leven. Is dat omdat ik nu meer mensen ken, meer verbinding ervaar? Eigenlijk denk ik van niet. Of nou, verbinding ervaar ik wel meer. Maar het is vooral de verbinding met God en van daaruit met mezelf die de leegte van eenzaamheid hebben opgevuld. Vooral in de verbinding met God weet ik  mij zo ‘welkom thuis’. Op het moment dat je je thuis voelt bij iemand, ervaar je verbondenheid en krijgt je identiteit en eigenwaarde grond om te bestaan. De leegte die eerder gevuld moest worden door anderen wordt nu gevuld door Gods welkom thuis. In de Bijbel staat in Kolossenzen 2:9-10 (basisbijbel): In de mens Jezus woont God Zelf. En als jullie één zijn met Christus (Jezus), woont God Zelf ook in júllie.

God maakte de mens als een relationeel wezen. Hij wil graag de relatie met ons aangaan. Hij heeft die behoefte aan relatie in ons gelegd. Op de momenten dat ik mij eenzaam voelde zocht ik die behoefte in de ander. Had ik verbinding met anderen dan voelde ik mij niet eenzaam, was die verbinding om één of andere reden er niet dan voelde ik mij eenzaam.  Al die tijd stond God te wachten, op de uitkijk. Zijn huis en hart stonden wagenwijd open om mij te verwelkomen.

Zo wacht God op je. Eenzaamheid en leegte wil Hij zo graag opvullen met Zijn liefde, warmte en welkom thuis.

Nadat ik door Hem welkom ben geheten, vraagt Hij van mij hetzelfde te doen naar anderen toe; mensen een welkom thuis gevoel geven. Want ook al voel je je welkom bij Hem en heeft Hij je leegte gevuld, we blijven ook behoefte hebben aan verbinding met elkaar, gezien worden door elkaar. Het verschil is dat die leegte niet meer opgevuld móet worden door een ander.

Van de week sprak ik vooral mensen die zich (wel eens) eenzaam voelen in contact met andere mensen. Maar ik weet dat er ook mensen zijn die écht eenzaam zijn. Die een dag lang, dagen lang, soms weken lang bijna geen gesprek voeren met een ander, omdat die ander er niet is. Ik als christen kan dit niet afschuiven op God, met een makkelijk ‘alleen Hij kan hun eenzaamheid opvullen’. Wat ik kan doen om de eenzaamheid van een ander te verminderen zal ik proberen te doen. Het contact wat ik maak met de straatkrantenverkoper bij de supermarkt. Niet alleen om het krantje te kopen, maar ook om te vragen hoe het met hem is. De buurvrouw die weduwe werd en geen kinderen heeft niet alleen groeten en doorlopen, maar haar eens op de koffie vragen. Met de man bij de bushalte die zichtbaar verlegen is om een praatje, ook echt het gesprek aangaan.

Het lijken misschien maar (té) kleine gebaren, maar toch geloof ik en hoop ik dat als we allemaal deze kleine gebaren maken, het één groot gebaar wordt van welkom thuis voor iedereen.